Bardzo ważnym etapem produkcji domowego wina jest korkowanie butelek i leżakowanie (dojrzewanie trunku). Bukiet i smak wina nie zależy jedynie od przeprowadzonej fermentacji, ale w dużej mierze także od jakości korków i sposobu, jakiego użyje się do zakorkowania butelek.
Wyróżniamy dwa typy korków: naturalne (lite, aglomerowane, warstwowe) oraz korki syntetyczne. Występują one w różnych kształtach (walcowe, stożkowe) i formach (np. korki typu grzybek i ozdobne). Korki syntetyczne są od razu gotowe do użycia, natomiast korki naturalne należy przed przystąpieniem do korkowania odpowiednio przygotować.
Służą do korkowania win przeznaczonych do szybkiego spożycia, nie przeznaczonych do długoletniego leżakowania. Powierzchnia styku tego typu korków z szyjkami butelek jest zbyt mała, aby zapewnić długotrwałe zabezpieczenie wina. Użycie korkownicy nie jest wymagane – korek wciska się ręcznie.
W warunkach domowych korki tego typu wystarczy zanurzyć na ok. 5 min w gorącej wodzie lub umieścić pod przykryciem nad wrzątkiem. Dzięki temu będą one wysterylizowane i bardziej plastyczne, co ułatwi korkowanie butelek. Należy pamiętać, aby nie „nawilżać” korków zbyt długo, gdyż może to spowodować ich uszkodzenie.
Nie wymagają specjalnego przygotowania, można je zdezynfekować poprzez sparzenie lub przepłukanie pirosiarczynem potasu. Nadają się głównie do win młodych. Wskazana jest wymiana tego rodzaju korków raz na dwa lata.
1. Przygotowanie butelek
Aby uniknąć różnego rodzaju zakażeń, przed rozpoczęciem korkowania butelki należy dokładnie umyć za pomocą szczotki do mycia butelek oraz płynu do mycia naczyń, a następnie dobrze wypłukać. Jeśli chcemy być w 100% pewni czystości, można wykonać sterylizację poprzez gotowanie w wodzie o temp. 80⁰C przez około 10 min lub płukanie roztworem pirosiarczynu potasu.
2. Napełnianie butelek
Podczas napełniania butelek należy zwrócić szczególną uwagę, aby wino zostało jak najmniej napowietrzone. Ułatwi to wężyk do obciągu wina oraz lejek. Pamiętać też należy o pozostawieniu ok. 4-5 cm pustej przestrzeni poniżej krawędzi szyjki butelki.
3. Korkowanie
Korki stożkowe umieszcza się na szyjce butelki, a następnie wciska ręcznie lub z użyciem korkownicy (wybranej z dostępnych modeli).
Korki walcowe – umieszcza się w butelkach po odpowiednim przygotowaniu, niezbędne jest użycie korkownicy. W przypadku, kiedy trzeba zakorkować nie więcej niż 30 butelek, wystarczy użyć najprostszej korkownicy ręcznej w postaci tulejki. przy większej ilości butelek najbardziej użyteczne będą korkownice 2-3 ramienne, wymagające użycia mniejszej siły, a jednocześnie pozwalające zwiększyć szybkość korkowania.
Po zakorkowaniu butelki powinny jedną dobę pozostać w pozycji pionowej. Pozwoli to na dopasowanie się korka do wewnętrznej ściany szyjki butelki. Następnie należy ułożyć butelki w pozycji poziomej, co z kolei zapobiega wysuszaniu korka (wino „obmywa” korek) i zapewnia właściwą wymianę gazową między wnętrzem butelki a otoczeniem. Po dwóch, trzech dniach należy sprawdzić, czy korki nie przeciekają. Jeśli pojawi się wyciek, konieczna jest wymiana korka na nowy.
Tabela doboru korkownicy do korków stosowanych dla typowych butelek winiarskich ( * oznacza, że dana korkownica jest dedykowana do podanego rodzaju korków):
4. Dekorowanie
Zwieńczeniem procesu korkowania butelek jest nałożenie kapturków termokurczliwych. Istnieje kilka sposobów obkurczania kapturków na szyjkach butelek. Można w tym celu zastosować specjalne urządzenie (profesjonalną obkurczarkę) lub wykorzystać któryś z domowych sposobów:
- zanurzyć szyjkę butelki wraz z założonym kapturkiem w naczyniu z gorącą wodą (uwaga – użycie wrzącej wody może uszkodzić kapturek!);
- umieścić szyjki butelki z założonym kapturkiem nad strumieniem pary wydobywającej się np. z czajnika;
- stojącą butelkę z założonym kapturkiem ogrzać suszarką do włosów ze wszystkich stron – do momentu dopasowania się kapturka do szyjki butelki.
Zastosowanie kolorowego kapturka poprawia wygląd butelki oraz chroni korek, dzięki czemu wino może dłużej leżakować. Warto również wykorzystać samoprzylepne etykiety na butelki, umożliwiające zapisanie rodzaju, rocznika wina i innych tego typu przydatnych informacji.
PRZECHOWYWANIE / LEŻAKOWANIE WINA
Butelki z winem, szczelnie zakorkowane i opatrzone etykietą informacyjną, należy przechowywać w suchym pomieszczeniu z ograniczonym dostępem światła i w temperaturze 10-15°C.
Najlepiej jest, kiedy butelki leżakują na specjalnie do tego celu przeznaczonych regałach.
Każdy rodzaj wina wymaga odpowiednich dla siebie warunków. Wina czerwone najlepiej leżakują w temperaturze 15-18°C, białe – w 10-15°C, a różowe – w 9-10°C. Najniższej temperatury wymagają wina musujące: 6-9°C. W piwnicy na wino optymalna wilgotność powietrza powinna wynosić 65-80%. Zbyt niska powoduje kurczenie się korków w butelkach i przedostawanie do ich wnętrza powietrza. To zaś skutkuje zmianą smaku wina, a nawet jego zepsuciem. Z kolei zbyt duża wilgotność grozi pojawieniem się np. pleśni.
W czasie przechowywania będą zachodzić dalsze przemiany, składające się na proces dojrzewania wina.