Jajka, pisanki, kraszanki… dodaj piękna Wielkanocy!

2020-03-30

Część 1

Święta Wielkiej Nocy bez jajek? Nie do pomyślenia... To trochę tak, jak robienie szynki z szynkowaru… bez szynkowaru;) A tak swoją drogą, o soczystej, pysznej szynce z szynkowara, niech się każdy myśleć stara – odpowiednio wcześniej!:)

Wróćmy jednak do jajka. To podstawowy element wielkanocnej obrzędowości, tradycyjnej „święconki” i ozdoba świątecznego stołu. Niektórzy uważają, że to jest ten czas w całym roku, kiedy jajka smakują najlepiej, naprawdę wyjątkowo. Jest w tym wiele racji – i zapewne ma to związek z nutką magii, jaka otacza jajko od stuleci. Można się oczywiście zastanawiać, co było pierwsze – jajko czy kura, ale rozstrzygnięcie tej kwestii zostawmy na inną okazję;) Jajko jak je kura zniosła, malowane albo zdobione jest symbolem uniwersalnym, co znajduje potwierdzenie w badaniach archeologicznych i etnograficznych. Jest uważane za symbol życia. Widziano w nim także symbol słońca, wiosennego przebudzenia się przyrody. Żółtko budziło skojarzenia ze słoneczną tarczą, a białko – z księżycem… W mitologiach wielu narodów – greckiej, rzymskiej, staroindyjskiej czy fińskiej jajko odgrywa bardzo istotną rolę. W legendach znanych na całym świecie przewija się koncepcja, że świat powstał właśnie z jajka. Podania ukraińskie mówią o kogucie, który dawno, dawno temu zniósł jajko, z którego wypłynęły rzeki i ożywiły ziemię. Dawne kultury wykorzystywały jajko w rytuałach magicznych i oczyszczających, mających chronić człowieka przed złymi duchami i zapewnić mu siły witalne. Jajko pełniło też rolę „kamienia węgielnego”, mającego przeciwdziałać złym mocom przy budowie miast, wielkich budowli, a także domów. Mieszkańcy wsi używali jajek jako „pomocy” mającej zapewnić dostatek i powodzenie w hodowli zwierząt.

W dzisiejszych czasach jajko jest cennym składnikiem naszych posiłków i wciąż pozostaje w centrum uwagi – zazwyczaj badaczy, którzy zaglądają „pod skorupkę” w poszukiwaniu złóż cholesterolu albo innych składników, zwłaszcza cennych dla zdrowia. Najnowsze ustalenia wskazują, że jajka można, a wręcz warto jeść dość często, choć oczywiście z umiarem. Można dodać, że jajko potrafi być także świetną …zabawką. Kto nie próbował postawić jajka w pionie, niech spróbuje! Takie przedświąteczne zawody to dobry pomysł zwłaszcza dla dzieci, kiedy trzeba siedzieć w domu, a jeszcze nie można cichaczem podjadać świątecznych przysmaków…
Źródła historyczne podają, że zwyczaj malowania jajek sięga czasów rzymskich, a podania wspominają między innymi o pomalowanych jajkach podarowanych groźnemu Herodowi… Stąd być może wziął się pomysł, by dziewczęta malowane przez siebie pisanki dawały w prezencie kawalerom, których miłość chciały pozyskać. Nasz zasłużony dziejopis, mistrz Kadłubek wspominał o zabawie z malowanymi jajkami, która polegała na uderzaniu pisanką o pisankę, a wygrywał ten, komu udało się stłuc jajo rywala. Jakie by nie były początki pisanek, zwyczaj ten szybko się w Polsce upowszechnił – i bardzo dobrze, bowiem dzięki temu dziś możemy cieszyć oko wspaniale zdobionymi jajkami, a polskie stoły wielkanocne zyskują urok, jakiego daremnie szukać w szerokim świecie… Jak zatem zdobiono jajka? O tym już wkrótce w kolejnej części…

Jeśli szukacie ciekawych przepisów z wykorzystaniem jajek dziś proponujemy Wam przepis na wędzone jaja oraz przepis na pieczeń rzymską z jajkiem!

...bo domowe jest lepsze!